martes, 22 de diciembre de 2015

BIOLENTZIA TELEBISTAN




Telebistan bortzikeria ikusten duten umeen gehiengoak, oldarkorragoak izateko joera dute. Zenbat eta bortizkeria gehiago, orduan eta sentikortasun gutxiago.

Mineko, lasturako edo sufrimenduko eszenen behaketa, jarraian deskargaturiko sentimenduetan, bukatzen da, programa ikusi ondoren. Eduki bortitzetatik, suntsiketa, lesioak edo mina (fisikoa zein psikologikoa) pertsonengana, animaliengana edo gauzetara nahasten duten eszenetara iritsi daiteke.

Aktoreen akzioa, kameren mugimenduak, muntakeraren erritmoa eta bortizkeria-eszenaren garapena, proportziorik kanpoko inpaktu indarra dira telebistan, itxurazkoa errealetik hartu ahal dezan punturaino.

Hala ere, gurasoak bere seme-alabek telebistan ikusten dituzten programen eta hauen edukien zain badaude, umeek telebistagatik zerbait positiboa ikas dezakete ere. Zenbait gizarte-balio ikas dezakete baita ere: lankidetza, gainerakoekiko adeitasuna eta zenbait alderdi eskolarekin erlazionatuta. Dena, haien gurasoek duten kontrolaren eta orientazioaren mendean dago.






Gaur egun, telebistak gerrak, hondamendiak eta ankerkeriak erakusten dizkigu zuzenean. Ez dago kalteatzen, hiltzen edo apaltzen ez den metodorik erakusten, horregatik, alegia eginda dirudien bortizkeria xurgatzen dugu; gauza txarra hauen berriak irakurtzen, ikusten eta entzuten dugu, jaten dugun bitartean, normaltasun handiagorekin.

Umeak mimetikoak dira eta telebistak, bortizkeria gauza naturala eta egunerokoa bezala aurkezten du. Besteen bizitzak balio urria duten gizarte-modelo batean bizi gara. Hori dela eta, umeak kritiko aktiboak bezala, mezu guzti hauen aurrean hezi behar ditugu.


jueves, 17 de diciembre de 2015

PROGRAMA HEZIGARRIAK


Gaur egun, umeek ordu asko pasatzen ohi dituzte telebista aurrean eta horregatik garrantzitsua da haiek heziketa-helburuekin betetzen duten programak ikustea.


Programa honek, Disney faktoriako pertsonai mitikoak jasotzen ditu, zeintzuk ikuslearen etengabeko parte-hartzea eskatzen dute kapituluetako bakoitzean, aurkitzen diren enigma desberdinei erantzuteko. Zenbakiak, koloreak edo landareetako eta animalietako izenak dira programak jasotzen dituen elementuetako batzuk eta ez da ahazten dibertsio eta entretenimendu tarte ona eskaintzen, etxeko txikientzako.





5 urteko txerrikume baten, bere lagun eta familiaren abenturak kontatzen dituen programa hezigarri bat da. Protagonistaren familiaren erlazioa erakustean datza eta guztien arteko errespetua eta lagun-taldearen maitasuna azpimarratzen du. Haur baten oinarrizko ikasketa basikoak erakusten ditu: zenbakiak edo animali desberdinen aurkezpena.




Dorak, bere emanaldietan partaide sentitzeko, arazoak ebazteko eta enigmak urretatzeko aukera ematen die umeei. Esploratzaileak, galdera asko egitem ditu eta baita ere hainbat hipotesi planteatzen ditu, umeek erantzun dezaten. Erantzun posible batzuk daude eta errealitateari aurka egiten diote: ideia duzu, zerbait berria ezagutzen duzu, berregokitzen duzu eta azkenik, zehazten duzu zer ulertu duzun kontzeptu horrengatik.

Komemi garria da, programa hau ipintzea 7 urte betetzen duten arte gutxienez, informazioa biltzeko eta datuak kontextuetan jartzeko, azkenean haien gaitasunak garatzen dituztelako. Gainera, matematika, inglesa eta gaitsaun motoreak lantzen dira.




martes, 8 de diciembre de 2015

TELEBISTAREN EFEKTUAK UMEENGAN

Gaur egun, haur batek telebista aurrean pasatzen duen denbora gehiegizkoa da, iraganarekin konparatuta eta denbora horretan, veste jarduera batzuk egiteko denbora kentzen du, adibidez: irakurketa, eskola-lana, jokoa, familiarekiko interakzioa edo garapen soziala. Telebistan ikusten den guztia ez da txarra eta horregatik, umeek gauzak ikas ditzakete ere: batzuk hezigarriak eta veste batzuk desegokiak. Baina askotan, umeek ez dakite edukien artean bereizten.
 
 

 
 
Umeak beren garapenerako arrisku-kopuru handiagoei erakutsita daude eta telebistak hainbat efektu sortu ditzake umeengan:
 
- Ariketa fisiko gutxiago egitea: Telebistaren aurrean etzanda edo eserita egotea denbora luzez, sedentarismo-arrisku larria ekartzen du umeentzat. Ondorio bezala, gehiegizko pisu-arazoak egon daitezke, sedentarismoa produktu kalorikoko kontsumo handiagoarekin lotuta dagoelako, eta honek bere gizentasunaren arriskua handitu dezake.
 
- Ume pasiboetan bihurtzea: Telebistak umeek joko tradizionak batzuengatik interesa galtzea eragin dezake, eta orduan umeei joku hauek motelak eta aspergarriak iruditzen zaie.
 
- Ikusitakoa partzialki ulertzea: Bortizkeria, sexualitatea, arrazako eta generoko estereotipoak, eta drogen eta alkoholaren gehiegizko erabilera, ohiko gaiak dira telebista-programetan. Umeek, telebistan ikusten duten arrunta eta segurua dela onar dezakete.
 
- Eskolan nota txarrak ateratzea eta liburu gutxiago irakurtzea: Telebistari, irakurketari edo ikasketari baino denbora gehiago eskaintzeagatik gertatzen da.
 
Efektu hauetaz gain, zenbait gehiago egon ahal dira; depresioa, asma, komunikazio falta... Ikus dezakegu, efektu gehienak negatiboak direla eta ez dutela onurik egiten.
 
 
 
Azkenean, telebista gizartea lotuta dagoen droga bat da eta oso zaila da uztea, denbora pasatzeko lagun bat bezala ikusten dugulako.
 
 
Olaf the Snowman - Disney's Frozen